Ik zit met een ethisch dilemma. Stel, ik download wel eens een aflevering van een tv serie zonder er voor te betalen. Is dat fout? Zo op het eerste gezicht is het antwoord simpel: ja, dat is fout. Je moet immers betalen voor wat je gebruikt. Maar het is, als je er over nadenkt, niet zwart-wit. Sterker nog: ik denk dat dit zogenaamde ‘foute downloaden’ de sleutel is voor een veel beter gebruik van het medium TV.

Eerst even dat ethische dilemma in vier stappen:
1) Stel, ik neem een aflevering van een TV serie op van de BBC, op een DVD recorder. Dat mag. Geen discussie.
2) Stel, ik ben vergeten die aflevering op te nemen, maar een vriend van mij heeft dat wel gedaan. Ik leen die DVD. Dat mag. Geen discussie.
3) Stel, ik ben die aflevering vergeten op te nemen, en die vriend van mij ook. Maar een vriend van mij in Engeland heeft dat wel gedaan. Hij is zo vriendelijk om mij zijn DVD te sturen. Dat mag, toch?
4) Stel, zowel ik, als mijn vrienden in Nederland en in Engeland zijn vergeten die aflevering op te nemen. Een volslagen vreemde heeft hem echter wel en biedt hem op internet aan via Bittorrent. Dat mag niet. Waarom niet?
Opeens is het niet zo zwart-wit meer. Want ik had in theorie die aflevering zelf op kunnen nemen (of kunnen kijken) toen hij werd uitgezonden. Nu doe ik het later, dankzij iemand anders die zo vriendelijk was om hem op internet te zetten na het uitzenden.
Nu heb ik het in het voorbeeld over de BBC, een omroep waar geen reclame wordt uitgezonden. Als dezelfde serie nou wel reclame onderbrekingen heeft, is de situatie dan anders? Immers, de adverteerders betalen voor het uitzenden van de aflevering omdat er veel mensen naar kijken, die zo hun reclames zien. Mensen die een aflevering via Bittorrent aanbieden halen altijd alle reclame onderbrekingen er uit.
Maar er zijn apparaten (zoals TiVo in de VS) die automatisch bij het opnemen van een TV programma de reclame er uit filteren. Het is volkomen legaal om dit te doen. Vervelend voor de omroep, maar volkomen legaal. Een low-tech oplossing zou zijn de kamer verlaten ieder moment als er reclame is. Heb ik dan een misdaad gepleegd? Uiteraard niet.
Natuurlijk, ik snap wel dat omroepen graag willen dat zo veel mogelijk mensen tegelijk naar een uitzending kijken, zodat ze makkelijk reclame zendtijd aan adverteerders kunnen verkopen. Maar mijn leven voegt zich steeds minder naar de uitzendschema’s van de zenders. Ik heb niet altijd om half negen tijd om naar iets te kijken. Dat zou ik liever ’s middags of ’s ochtends doen.
Ik kan me daarom niet voorstellen dat TV in zijn huidige vorm blijft bestaan. Ik voorspel (hoop op) een systeem waarbij ik een abonnement neem op een zender, die een pakket series aanbiedt. Iedere week vullen ze de catalogus aan met de nieuwste afleveringen. De oude blijven beschikbaar. Ik kan er ieder moment van de dag voor kiezen om een beschikbare aflevering te kijken, al dan niet met reclame onderbreking (hoger abonnementsgeld voor minder of geen onderbrekingen). Bepaalde uitzendingen zoals het journaal en live events (sportwedstrijden) zijn uiteraard gewoon live te zien. Maar alles wat geen onmiddellijke actualiteit heeft zit in je a la carte pakket.
Ik ben er van overtuigd dan minstens de helft van de huidige ‘illegale’ downloads daarmee verdwijnt. En stiekem denk ik dat het misschien wel volledig naar de marge verdwijnt. Want een a la carte systeem zoals ik hier beschrijf voorziet in een behoefte die heel veel mensen blijken te hebben, en nu alleen maar op ‘illegale’ wijze kunnen bevredigen. In plaats van downloaders als criminelen te zien, zouden mediabedrijven ook eens goed kunnen kijken naar de manier waarop gewone mensen graag media willen consumeren. De omroepster en Loekie zijn inmiddels al verdwenen. Wanneer kan de TV gids ook de deur uit?