Ik had op zich wel verwacht dat mijn column van gisteren wat boze reacties zou opwekken. Dat is het risico als je ironie gebruikt en pas in de laatste alinea laat zien wat je eigenlijk bedoelt. Wat ik niet verwacht had, was een zeer specifieke reactie van een lezer, die stelde: ‘ja ik ben het eens met wat je schrijft maar ik ben het oneens met wat je niet schrijft maar volgens mij wel bedoelt’.

Ik moet bekennen dat ik hier toch heel even draaierig van werd. Want wat bedoelde ik dan eigenlijk, wat ik niet had geschreven? En hoe kan het dat wat ik niet heb geschreven, eigenlijk is wat ik bedoel. Terwijl ik toch wat anders dacht te bedoelen en ook heb geschreven?

Nu ga ik er bij feedback altijd eerst van uit dat het aan mij ligt. Vooral omdat er in dit geval toch zeer sterke aanwijzingen waren dat de reageerder een aantal dingen feitelijk juist had. Om te beginnen had ik inderdaad niet geschreven wat de ander zei dat ik niet geschreven had. Ik heb mijn tekst meerdere malen herlezen en hoe ik het ook wendde of keerde: wat hij zei dat ik niet had geschreven had ik ook inderdaad niet geschreven.

Voor een fact-checker is er dan toch zeker reden om het onderzoek voort te zetten. “Inderdaad, Harry! Je hebt dat niet geschreven! We beoordelen deze statement met gedeeltelijk juist!”

Dan komt vervolgens de vraag: bedoelde ik wat anders dan ik schreef? Daar wordt het lastig. Want ik weet dat mensen vaak dingen zeggen of schrijven die ze niet bedoelen. Waaruit je af kan leiden dat mensen dan dus iets anders bedoelen dan ze schrijven. Dus als ik schrijf: ‘mensen moeten een religie niet beoordelen op de extremisten’, schrijf ik niet ‘Jan Smit is een briljant musicus’. Ik moet er dus rekening mee houden dat er lezers zijn die op basis van de aanwezige woorden denken “ja… maar ondertussen schrijf je NIET dat Jan Smit GEEN briljant musicus is…” Sterker nog: ik schrijf ook niet “Jan Smit is musicus”.
Het is dus niet irrationeel om aan te nemen dat wat ik niet schrijf eigenlijk is wat ik wel bedoel. Want als ik dat niet bedoelde had ik dat toch wel geschreven. Wat bij mij de vraag oproept: wat moet ik allemaal opschrijven om te voorkomen dat mensen denken dat wat ik niet opschrijf hetgeen is wat ik bedoel. Tenminste, ik geloof dat ik dat bedoel.