Zo kan het ook

Zo kan het ook

Zet je denkpetjes op, lezers. We gaan het hebben over wetenschap. Hé! Wakker worden! Zo erg is het ook weer niet! En rol niet met je ogen, ik ben geen nerd. Waar ik het over wil hebben is vindingrijkheid.
In de buurt van Geneve, onder de grond, bouwen wetenschappers de Grote Hadron Collider. Dit apparaat is 27 kilometer lang en ligt onder de grens tussen Zwitserland en Frankrijk. Het gevaarte kost tussen de vijf en tien miljard dollar om te bouwen, en straks kunnen meer dan zevenduizend wetenschappers uit 80 landen hier experimenten doen. Als je nog niet in slaap gevallen bent, vraag je je misschien af wat voor soort experimenten al deze grote geesten gaan doen.
Om dit te verduidelijken wil ik je even mee terug nemen naar je kindertijd. Weet je nog toen je van je ouders (of eigenlijk van Sinterklaas, wat ze je later ook probeerden wijs maken) die onbreekbare Tonka speelgoed auto kreeg? “Onbreekbaar” is zo’n woord dat ze nooit in de zelfde zin moeten plaatsen als “speelgoed”. Dat is net zoiets als een berg WC rollen in een voetbalstation gooien, en daar een briefje bij leggen “Niet in brand steken”.
Ik hoef het niet meer terug te halen, he? Je nieuwsgierigheid was gewekt! Er waren hier Grote Mysteries te ontdekken, als je het ding maar open kreeg. En je weet het nog, hoe je na een half uur ontdekte hoe je die onbreekbare geklonken sluitingen elegant van hun plaats wipte, om vervolgens in huilen uit te barsten omdat ie nu al stuk was. Onbreekbaar. Tuurlijk.
Die zevenduizend wetenschappers zijn allemaal ook nieuwsgierig, maar dan naar het universum. Waar het van is gemaakt. Hoe al die deeltjes in elkaar zitten. En wat er voor nodig is om ze open te maken. Dat is weer de schuld van de Grieken, die het woord Atoom introduceerden. Atoom wil zeggen ‘ondeelbaar’. Nou, dat moet je niet tegen kinderen (of wetenschappers) zeggen. Voor je het weet heb je kernsplitsing, kernbommen, kernfusie en Frans Bauer. Of die laatste ook deelbaar is, is nog niet vastgesteld, maar mijn subsidieaanvraag is in behandeling. Maar ik dwaal af.
De Grote Hadron Collider gaat straks deeltjes afschieten, en ze net zo lang rondjes laten draaien tot ze bijna de snelheid van het licht halen. Om ze vervolgens tegen elkaar te pletter te laten vliegen. Geef kinderen (of wetenschappers) een universum, en ze gaan uitzoeken hoe ze het stuk kunnen maken!
Het levert allemaal waarschijnlijk geweldige informatie op over zaken waar wij in het dagelijks leven gebruik van kunnen maken. Zoals: “Is het populaire Higgs mechanisme voor het genereren van elementaire deeltjesmassa in het Standaard Model gerealiseerd in de natuur? En zo ja, hoe veel Higgs Bosonen zijn er en wat is hun massa?” Nou niet lopen schamperen, je weet best dat je dat eigenlijk altijd al hebt willen weten. En laten we eerlijk zijn: over tien jaar lopen al onze auto’s op Higgs bosonen, dus dan ben je blij dat ze er een stel stuk hebben gemaakt.
Hoe dan ook, ik moest aan al deze dingen denken toen ik vanmorgen de krant opensloeg en een bericht las over wetenschappers in Bordeaux. Ze hebben een belangrijke doorbraak geforceerd op het gebied van onderzoek naar de atmosfeer. Hun apparatuur is voor mij minstens zo indrukwekkend als de Hadron Collider: een grote glazen beker met zeepsop, een rietje en een vuurtje. Want wat blijkt? Als je op dat zeepsop een halve bel blaast met het rietje, en de beker verwarmt, kun je stormen nabootsen op het oppervlak van de bel. Eureka! Een bezoekje aan de plaatselijke supermarkt, en even later ben je in staat om Groots Wetenschappelijk Werk te verrichten.
Ik ben daarvan onder de indruk.

Reageren is niet mogelijk.